Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz

Olsa olsa en çok 12 yaşındayken ilk Aziz Nesin kitabımı elime almıştım. Daha doğrusu okulda “Fil Hamdi” hikayesini ders olarak işledikten sonra üyesi olduğum kütüphaneden bu romanı seçmiştim.   Gel zaman git zaman bu kitap benim kütüphanemde de yer etmeli diyerek Nesin Vakfı’ndan bir tane aldım.  Okunacak daha o kadar çok kitap var ki bu yüzden bir okuduğunu ikinci kez çok nadir okuyanlardanım. Yaşar ne yaşar ne yaşamaz kütüphanemde yer etmeden önce bir kez daha keyifle okundu ve diğer Aziz Nesin kitapları arasında yerini aldı.

Aziz Nesin’in ilk olarak bir radyo eseri olarak yazdığı daha sonrasında fotoroman, tiyatro, sinema ve son olarak da roman olarak uyarlanmış eserlerinden biridir.  Kıvrak zekası ile bolca esprinin yer aldığı romanda devlet işleri iğneleyici ve alaycı ifadelerle anlatılıyor. Çünkü hüviyeti olmadığı için (ki neden olmadığı da kitapta anlatılmakta ) devletin işine geldiğinde yaşayan işine gelmediğinde ise yaşamayan biridir Yaşar Yaşamaz.

Yaşar Yaşamaz kendi halinde bir TC vatandaşıdır ve hapse girmesiyle trajikomik hikayesi başlar. Ne için düştüğü diğer mahkumlar için merak konusu olmuştur. Yaşar Yaşamaz’da başından geçenleri  çocukluğundan itibaren onlara anlatmaya başlar.

İlkokula başlama yaşı geldiğinde hüviyeti olmadığı için okula kayıt olamaz. Hüviyet alamaz çünkü nüfus kayıtlarına göre ölüdür. Okula gidemez ve okuma yazmadan mahrum kalır.  Askerlik çağı gelir çatar. Hala bir hüviyeti yoktur ama devlet askerliğini yapacak der. Ve askere gönderilir. Terhis edilme vakti geldiğinde ise kayıtlara göre bir ölüdür ve bir türlü terhis edilemez. Bir zaman sonra babası vefat eder. Borçları vardır ve mirasından alacağı parayla borçlarını kapatmak ister. Gel gör ki Yaşar Yaşamaz  ölü olduğu için babasının mirasından yararlanamaz ama borçlarını ödemeye geldi mi ölü değildir ve devlet borcunu ödeyecek der. Gene aynı sorundan dolayı maaşlı bir işe de giremez.  Zaman geçer biriyle ortak manav dükkanı açarlar. Manav işi iyi gider ama ortağı bir gün bütün parayı alır ve ortadan kaybolur. Kimliksiz Yaşar Yaşamaz mahkemede hakkını da arayamaz. Bunca çileden sonra intihar etmeye karar verir ama onu da beceremez. Ne yaşar ne yaşayamaz ve daha neler neler…

İlk baskısından bu yana okurların, izleyicilerin büyük ilgisini çekmiştir. Romanın en büyük özelliği hala daha güncelliğini koruyor olmasıdır. Kendi ülkesinde bürokrasinin oturmamış ve karmaşık yapısı içinde bir o yana bir bu yana savrulmuş, başına gelmedik iş kalmamış bir vatandaşımızın hikayesidir … Sonunda o da bu bozuk düzen içinde yolunu bulmayı başarmıştır. Yenile yenile yenmesini öğrenmiştir.  Eski püskü kıyafetleri ile girdiği hapishaneden para kazanmanın  yolunu legal olmayan yollardan bulmuş ve yepyeni kıyafetleri ile tahliye olmuştur.

Aziz Nesin’in en önemli özeliği tüm eserlerinin halkın anlayabileceği bir dille yazmış olmasıdır. Olaylar abartı ya da uydurulmuş gibi gelmez. Kurgulanmışlıktan öte yaşanmışlık hissi ağır basmaktadır. Bir Aziz Nesin klasiği olan bu romanını okumayan kalmasın isterim.

Kitabın Adı : Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz

Yazarı:  Aziz Nesin

Yayınevi : Nesin Yayınevi

Sayfa Sayısı : 343

Basım Yılı : 2005