TUTİNAME

Tutiname , edebiyat tarihimizin gelmiş geçmiş en seçkin eserlerinden biridir.  Doğu Edebiyatı’nın hikaye alanındaki en önemli eserleri arasında yer alır. Adeta hayal gücümüzü ve zekamızın derinliğini sınamaktadır. Eser Sanskrtiçe’den Farsça’ya sonrasında da dilimize çevrilmiştir. Esas çevirinin 15. Yüzyılda  yapıldığı ve devrin padişahına sunulduğu rivayet edilir. Kitabı edebiyat dünyamızın büyük ustası şair Behçet Necatigil’in kaleminden okumaktayız.

Öncelikle kitabın isminden yola çıkarak nedir ne demektir “Tutiname “ bu konu hakkında aktarımda bulunmanın daha doğru olacağı kanaatindeyim.

“Tuti” kökeni Farsça’ya dayanan konuşmayı seven papağan türünden bir kuştur. Halk dilinde bu kuşa “Dudu Kuşu” da denildiğini biliriz. “Tutiname” ise bir büyük öykü içinde birden fazla içiçe geçmiş”  binbir hikaye ve öğütlerden oluşan masalları kapsar. 

Kitaptaki Tuti kuşumuz ise oldukça akıllı ve uslu konuşmalarıyla  kadın-erkek ilişkilerine değinmekte ve birbirinden ilginç olaylarla nasihatlar vererek bizlere ışık tutmaktadır. Her bir hikaye Tuti kuşunun dilinden tüm akıcılığı ile aktarılmaktadır. 

Şimdi de kitabımızın kahramanları Said ve Mahışeker’e değinelim.

Said , geçimini tüccarlık yaparak sağlayan yirmili yaşların başında iyi niyetli – dürüst genç bir adamdır. Güzeller güzeli Mahışeker ile birbirlerine deli divane aşık olmuşlar ve evlenmişlerdir. Bir gün Said pazarda dolaşırken bir kuş görür, satınalır ve onu eve getirir. Böylece kitabımızın bir diğer kahramanı Tuti Kuşu ‘da bu şekilde hayatlarına girmiştir. Ve gene bir gün Said’in işleri açılır ve denizaşırı yola revan olması gerekir. Tuti kuşu ve Mahışeker’in başbaşa kalmasıyla da masallar başlar.

Eser hikayelerin çeşitliliği ve nasihatların ahlaki niteliğe sahip olması ile dikkat çekmektedir. Hikayelerin sonunda hep bir kıssadan hisse notlar yer almaktadır.

Kıssadan Hisse kitabın 97. Sayfasındaki güzel bir dizeyle noktayı koyalım.

Ah kim derd-i derunum kıssası gelmez dile

Uğradım fariğ gezerken bir devasız müşkile…

Kitabın Künyesi

Kitabın Adı : Tutiname
Yazarı : Behçet Necatigil
Yayınevi : Can Yayınları
Sayfa Sayısı : 324
Yayınlanma Yılı : 2009